کنه واروا ( مایت واروا ) چیست

کنه واروا به عنوان انگل زنبورعسل در صنعت زنبورداری جهان بسیار مهم محسوب می شود، کنه واروا در جهان حداقل دارای سه شکل مرفولوژیکی متفاوت است که به عنوان سه گونه معرفی شده اند.
 درحال حاضراین کنه در تمام قاره های جهان یه جز استرالیا وجود دارد و در حال گسترش و استقرار می باشد.
کنه های ماده بالغ تخم مرغی شکل و مسطح می باشد و به طول ۱/۱ تا ۱/۱ میلیمتر و به عرض ۱/۵تا ۱/۶ میلیمتر و به رنگ قهوه ای مایل به قرمز و به چشم غیر مسلح قابل رویت می باشند.
کنه های نر از کنه های ماده کوچک تر بوده ( ۰/۷۶ میلیمتر طول و ۱/۷۱میلیمتر عرض ) به رنگ زرد روشن تا خاکستری روشن هستند. صفحه پشتی بدن کنه تقریبا سطح بدن را پوشانیده و قطعات دهانی زیر آن مخفی می باشند.
انتهای پنجه پاهای کنه به شکل بادکش درآمده به طوری که می تواند به راحتی خود را به بدن زنبورعسل بچسباند به علاوه سطح شکمی آن نیز سخت و محکم شده و قادرند به موهای بدن زنبور چسبیده، به طوریکه زنبورقادربه جدا کردن آن از بدن خود نمی باشد.

نحوه زندگی کنه واروا
کنه واروا برای تغذیه از خون بدن زنبورعسل جاهای نرم بدن را انتخاب می کند (بین حلقه های بدن به خصوص حلقه اول بی سر و سینه و بین شکم و سینه) و با فرو کردن قطعات دهان خود از خون زنبور تغذیه می کند.
کنه به مقدار کم و به دفعات از خون زنبور تغذیه می کند. بیشترین خسارت کنه به لاروهای مسن و شفیره زنبورعسل بخصوص لاروهای نر می باشد
زنبوران کامل نقش میزبان واسطه را بازی کرده و کنه را در روی خود حمل می کنند. کنه ماده قبل از بسته شدن سر سلول ها وارد سلول ها شده و پس از اینکه لارها تنیدن پیله را تمام کردند شروع به تخمگذاری می نماید. کنه واروا انگل لاروهای زنبوران جوان است.
مسیر زندگی اش را در داخل حجرات مهر و موم شده سپری می کند. کنه واروا در دوران رشدش از خون نوزادان زنبورعسل تغذیه می کند و بعد از مرحله بلوغ از حجرات بیرون می آید. زمانی که آلودگی شدید باشد لاروهای زنبوران می میرند و یا زنبوران ناقص الخلقه به دنیا می آید.
کنه واروا لاروهای نر را به لاروهای ماده ترجیح می دهند. کنه های ماده بالغ به روی زنبوران چسبیده از آنها به عنوان عامل انتقال استفاده می کنند. در ضمن از قسمت های نرم بدن زنبور بخصوص در حد فاصل قطعات کیتینی شکم آنها خون می مکند.
طول زندگی کنه واوا در تابستان ۲ ماه و در زمستان در کلنی های بدون لارو و شفیره حدود ۸ ماه می باشد.

طرز تشخیص کنه واروا
طرز تشخیص آلوده بودن یک کلنی به این انگل ساده است. اگر نتوان کنه ها را روی بدن زنبورها مشاهده کرد معمولا وجود زنبوران ناقص الخلقه در کلنی ها به تشخیص وجود این نوع کنه کمک می کند.
در این هنگام که با مشاهده آثار خسارت به وجود کنه در کندو مشکوک می شویم می توانیم تعدادی از حجرات لارو نر را سر زده و کنه های موجود در آن ها را شناسایی کنیم.

راه های انتشار کنه واروا
کنه ها از راه های مختلف در بین کندوهای زنبورستان و نیز از یک زنبورستان به زنبورستان دیگر منتشر می شوند.

راه های انتقال عبارتند از :
•    حمل ونقل از نقطه ای به نقطه دیگر
•    پرواز زنبورهای کارگر و نر در مناطق زنبورداری
•    زنبوران نر که کنه ها علاقه خاصی به آنها دارند به راحتی توسط آنها به کندوهای مختلف برده می شوند.
•    ورود اشتباهی یا در هنگام غارت زنبوران کارگر از کندوهای آلوده به سالم و بالعکس
•    بچه کندوهای آلوده به کنه که ممکن است چندین کیلومتر از زنبورستان اصلی دور شده و کنه های موجود در مناطق دیگر را آلوده کنند.
•    خرید و فروش ملکه زنبورعسل و کلنی های زنبورعسل و انتقال آنها بین زنبورداران

روش های مبارزه با کنه واروا :
برای مبارزه موثر با کنه واروا بهتر است این کار در منطقه‌ای گسترده و بین زنبورستان های مختلف و به طور همزمان صورت گیرد.
بهترین زمان مبارزه اوایل پاییز پس از برداشت عسل از کندوهاست. زیرا در این زمان تخمریزی در حداقل است و نوزادان زیادی نیز در کندو یافت نمی‌شود. کنه واروا وقتی می تواند در کندو تکثیر و تولیدمثل کند که در کندو لارو وجود داشته باشد.
بهترین زمان مبارزه با استفاده از سموم شیمیایی درهنگام غروب یا صبح زود می‌باشد یعنی زمانیکه تمام زنبورها داخل کندو می‌باشند. داروی کنه‌کشی که انتخاب و خریداری می‌گردد باید ضمن اینکه به زنبوران صدمه نمی‌زند قادرباشد بیشترین تعداد کنه را نابود کند وبقایای سمی از خود به جای نگذارد. داروهای تدخینی که به صورت گاز یا دود در می‌آید از این نظر موثرتر و کم ضررترند زیرا در زمان کوتاهی در کندو و روی کنه ها اثر گذاشته و سپس اثر آنها از بین می‌رود.
قبل از شروع مبارزه حتما باید عسل مازاد برمصرف زنبورها را برداشت تا مبارزه شیمیایی اثری بر محصول عسل نگذارد.

آپیستان:
آپیستان نیز از طریق تماس باعث مرگ کنه ها می شود. این دارو را به صورت نوارهای پلاستیکی که با ماده موثر فلووالینات آغشته کرده اند. به بازار عرضه نمودند. معمولا برای کنترل کنه واروا دو نوار آپیستان در یک کندوی متوسط بین قاب های ۳و۴ – ۷و ۸ قرار می دهند و پس از ۶ تا ۸ هفته آنها را از کندو خارج کرده و معدوم می نمایند.

اسید فرمیک:
اسیدفرمیک را درداخل کندو قرار می دهند تا تدریجا تدخین شده و باعث مرگ کنه‌ها شود برای یک کلنی متوسط مجموعا ۸۰ تا ۱۲۰ میلی‌لیتر اسید فرمیک ۶۵ درصد مصرف می‌شود.
بدین منظور ۲۰ تا ۳۰ میلی‌لیتر اسید فرمیک ۶۵ درصد را در یک ظرف، بطری شیشه‌ای یا پلاستیکی ریخته و در مدخل آن یک گلوله پنبه قرار می‌دهند یا با یک لایه پارچه تنظیف می‌بندند. و در کف کندو قرار می‌دهند تا تدریجا تدخین شود این کار را ۴ مرتبه و به فاصله ۴ روز تکرار می‌کنند.
یکی از مزیت‌های اسید فرمیک این است که بخار آن می‌تواند به داخل سلول‌های دربسته نوزادان نفوذ کند و باعث مرگ کنه‌ها شود. اسید فرمیک را باید در روزهای مناسب که هوا آفتابی و دمای آن بیش از ۱۵ درجه سانتی‌گراد است استفاده نمود.
درخصوص استفاده از سموم باید توجه داشت که دارو روی کلنی‌های زنبورعسل به گونه‌ای باید به کار رود که این مواد به داخل عسل راه پیدا نکند چون باقی مانده آنها در عسل برای مصرف کننده خطرناک است. لذا بهترین زمان مصرف آنها در اواخر تابستان و اوایل پائیز است یعنی وقتی که عسل مازاد کلنی‌ها برداشت شد و برای زمستانگذرانی آماده می‌شود.
اسيدفوليك، اسيد لاكتيك و اسيد فرميك بايد پس از پايان فصل توليد عسل مصرف شوند و 30 روز قبل از آغاز دوره جديد ساخت عسل بايد مصرف آنها را متوقف كرد. در برخی از کشورها از جمله ايالات متحده، مراجع ذيصلاح مصرف اسيد فرميك را ممنوع كرده اند. ( برگرفته از کتاب زنبورداری ارگانیک )

مبارزه با کنه واروا به روش ارگانیک
در این روش اگر کندوی شما کف باز باشد با پاشیدن شکر پودر شده بالای قاب‌ها و بین قاب‌ها و برخوردش با بدن زنبوران باعث می‌شود کنه‌ها دیگر نتوانند به بدن زنبورها بچسند، زنبورها بدن همدیگر را پاک می‌کنند و کنه‌ها به کف کندو می‌ریزند.
چون کف کندو تور می‌باشد بنابراین روی زمین می‌ریزند و دیگر قادر به برگشت نخواهند بود. این روش زمانی که کلنی‌های شما حاوی تخمریزی کمتری باشند بهتر جواب دهی دارد چرا که کنه‌های بیشتری روی بدن زنبورها هستند.
در صورتی که کندوی شما معمولی باشد با گذاشتن روزنامه چرب شده در کف کندو می‌توانید باز از این روش استفاده کنید. لازم به ذکر است روز بعد باید روزنامه به همراه کنه‌ها برداشته شوند.
زمانی که تجمع زنبوران در کندو حداکثر می‌باشد از این روش استفاده کنید.
ترکیب کردن مقداری شکر به پودر شکر مانع بسته شدن منافذ تنفسی و اذیت شدن بدن زنبور می‌شود. هم چنین دقت شود که زیاد پودر شکر روی زنبوران ریخته نشود. به حد کافی و تناسب بین قاب‌ها روی زنبوران پودر شکر و شکر بریزید.